Сподачак для цмока

У невялікай аповесці для дашкольнікаў Надзея Ясмiнска прапануе свой погляд на тэму дзіцячых страхаў. Ужо колькі разоў на старонках кніг з'яўляліся падканапныя монстры! Ўсё ім мала. Дзесьці ўжо павінна быць напісана дысертацыя па літаратурных метадах барацьбы са спараджэннямі самага шчодрага на жахі кутка дзіцячай пакоя. Асабліва шмат такога роду кніг стала з'яўляцца пасля таго, як дзіцячы кніжны рынак адкрыў для сябе шчодрыя палеткі развіцця эмацыйнай устойлівасці. Калі вы думаеце, што гэта толькі ў рускамоўнай традыцыі кніга павінна вучыць, то вы здзівіцеся, наколькі вялікая доля перакладных кніг сярод "навучальных пачуццям". На беларускай мове іх наогул адзінкі і ўбудоўваць у кантэкст новую кнігу складана.

Аднак яна выглядае дарэчы ў кантэксце еўрапейскім — сярод кніг, якія сфармавалі пэўную каляіну для сюжэтаў аб пачварах, што не даюць дзецям спаць начамі. У такіх гісторыях дзіця звычайна самастойна, без дапамогі дарослых, спраўляецца са страхам, знаходзіць спосаб паглядзець монстрыку ў вочы, часцей за ўсё пасябраваць з ім, пераацаніць сваю трывожнасць і зрабіць важны крок у бок сталення, эмацыйнага — так дакладна. Усё гэта ёсць у казцы пра цмока.

Хлопчыку Юзiку прыходзіцца супрацьстаяць монстрыку самастойна, таму што бацькі не надаюць увагі "фантазіям" сына. Ігнараваць пачвару Юзiк не можа, а змагацца няма сіл. Застаюцца перамовы. Роля белага сцяга адводзіцца малаку, налітаму ў сподак. Прынада спрацоўвае, і асмялелы насельнік падканап’я выпаўзае знаёміцца. У ім хлопчык беспамылкова пазнае цмока. Але больш правільна, як той сам папраўляе, цмоказаўра. Не ўсе, аказваецца, вымерлі: сёй-той здагадаўся схавацца ў тумбачку. Дружба, якая пачалася з малака і печыва, абавязаная мацнець дзень ад дня. Так і адбываецца. Пры гэтым у тэксце з дапамогай лірычных недасказанасцяў удаецца захаваць таямніцу: ўспрымае герой свайго хатняга монстра як рэальнага ці ўсё ж як уяўнага сябра. Тое, што Юзiк кажа пра цмока, можна трактаваць і так, і так. Таму, калі ў фінальным маналогу хлопчык разважае пра магчымае расставанне з прыяцелем у будучыні, паміж радкоў прагледжваецца  рэфлексія дзіцяці, якое разумее, што сталее.

Варта адзначыць, што пры ўсёй прывабнасці прыязнага цмока, падмацаванай ўдалымі вобразамі ілюстратара Святланы Мiхалап, хлопчык у кнізе выглядае найбольш цікавым персанажам. Галоўны герой зусім без натугі і надуманасці, якімі, бывае, грашаць дзіцячыя тэксты, калі аўтары не трапляюць у выбраную танальнасць, аказваецца разумным дзіцем, кемлівым суразмоўцам і вынаходлівым эксперыментатарам. Такіх герояў хочацца бачыць яшчэ і яшчэ ў беларускіх кнігах для дашкольнікаў.

Наталля Мядзведзь

Паслухаць частку у вк, фб, інстаграм